TA ΝΕΑ, 15/10/2002
Το μήνυμα ήταν σαφές: μήνυμα μονοσήμαντο, τέτοιο που απαιτούσε η Ν.Δ. δεν εστάλη. Το ΠΑΣΟΚ που πριν από τέσσερις μήνες ήταν πεσμένο στο καναβάτσο, έχει σηκωθεί μεν αλλά είναι ακόμα στριμωγμένο στα σκοινιά. Για να φύγει από αυτό το σημείο δεν αρκεί η επιτυχία κατά της εγχώριας τρομοκρατίας, η παρατεταμένη εσωκομματική ηρεμία ούτε καν η διαφαινόμενη ευνοϊκή εξέλιξη στο Κυπριακό. Απαιτείται η συγκρότηση μιας ευρύτατης πολύχρωμης συμπαράταξης της Κεντροαριστεράς. Μιας προοδευτικής πλειοψηφίας που δεν θα την επικαλείται το ΠΑΣΟΚ εν όψει δεύτερου γύρου, αλλά θα τη συνδιαμορφώσει οραματικά, προγραμματικά και εκλογικά με όσες δυνάμεις της δημοκρατικής αριστεράς δεσμεύνονται σε μια κοινή προοπτική.
Το μήνυμα για το ΚΚΕ και τον ΣΥΝ είναι επίσης σαφές. Με ορισμένες εξαιρέσεις που αποδίδονται στην προσωπικότητα των υποψηφίων (Γλέζος, Δρίτσας, Κοσιώνης, Φίλιος), σε έναν προνομιακό χώρο όπως αυτός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και σε συνθήκες δυσμενείς για το ΠΑΣΟΚ, η Αριστερά καταγράφει ποσοστά που ταυτίζονται ή και υπολείπονται των βουλευτικών. Χαρακτηριστικά παραδείγματα οι επιδόσεις Χαλβατζή και Κουβέλη στην Αθήνα. Το ΚΚΕ ηττήθηκε, η συνεργασία του με το ΔΗΚΚΙ δεν απέδωσε. Ο ΣΥΝ κατέγραψε μια καλύτερη εικόνα, που τη χρωματίζουν θετικά τα καλά αποτελέσματα των συνεργασιών με το ΠΑΣΟΚ, εκείνα που η ηγεσία του ΣΥΝ αισχυντηλά αποκρύπτει.
Τα διλήμματα του β' γύρου είναι υπαρκτά και καθόλου τεχνητά. Το ΚΚΕ προτείνει άκυρο ή λευκό, τι Ν.Δ. τι ΠΑΣΟΚ. Ο ΣΥΝ με τη γνωστή σαφήνειά του ξεκινάει από τη γραμμή Λαφαζάνη (τι Δεξιά, τι νεο-δεξιά) και φτάνει στην πιο κομψή διατύπωση της ψήφου κατά συνείδηση. Από το 1986 και μετά η αυτονόητη προοδευτική αλληλεγγύη έχει υποχωρήσει. Η αλαζονεία του ΠΑΣΟΚ συνέβαλε στην αλλαγή εκλογικής στάσης ενός τμήματος αριστερών ψηφοφόρων, ενώ το άκυρο ή λευκό και η ψήφος κατά συνείδηση σαγήνευσαν τις ηγεσίες των κομμάτων της Αριστεράς. Ο πολίτης βεβαίως πάντα ψηφίζει κατά συνείδηση. Δεν μπορεί όμως η συνείδησή του να γίνεται κουρτίνα πίσω από την οποία κρύβεται η συλλογική συνείδηση του κόμματος, η οποία πρέπει να εκφράζεται με τη μορφή συγκεκριμένης πρότασης. Αλλιώς δεν είναι κόμμα, αλλά καταγραφέας συνειδήσεων.
Είμαι απολύτως βέβαιος ότι οι περισσότεροι πολίτες της Αριστεράς, μόνοι τους θα βρουν τον δρόμο της προοδευτικής αλληλεγγύης. Εκτός εξαιρέσεων που προκύπτουν από την ιδιαιτερότητα των εκλογών αυτών, θα στηρίξουν στον β' γύρο τους υποψηφίους του ΠΑΣΟΚ. Όπως θα πράξει το ΠΑΣΟΚ για τους υποψηφίους της Αριστεράς. Ήσυχα και απλά. Έτσι ώστε να διαμορφωθεί από τα κάτω ένα ενωτικό πλουραλιστικό πλειοψηφικό ρεύμα. Όπως έγινε στη Γερμανία και τη Σουδία, όπως ανασυγκροτείται στην Ιταλία. Εκεί όπου οι δυνάμεις της Σοδιαλδημοκρατίας, της Αριστεράς και της Οικολογίας σέβονται εαυτούς και αλλήλους και κυρίως την αριστερή τους συνείδηση.