Η Κεντροαριστερά ενόψει εκλογών

Το ενδιαφέρον για την Κεντροαριστερά έχει αυξηθεί ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα. Μετά το Συνέδριο της Ανανεωτικής Εκσυγχρονιστικής Κίνησης της Αριστεράς (ΑΕΚΑ) στα τέλη Μαΐου και το γραπτό μήνυμα του πρωθυπουργού προς αυτό, οι αλλαγές στο ΠΑΣΟΚ, ο πρόσφατος κυβερνητικός ανασχηματισμός –παρά τον περιορισμένο χαρακτήρα του, η κινητικότητα που παρατηρείται στον οργανωμένο και ανένταχτο χώρο της δημοκρατικής Αριστεράς έχουν οδηγήσει σε ένταση των προσδοκιών.

Ενόψει των ερχόμενων εκλογών και καθώς οι πολιτικές εξελίξεις πυκνώνουν και επιταχύνονται, καθίσταται επείγουσα η ανάγκη για τη συγκρότηση μιας πολυφωνικής και πολύχρωμης κεντροαριστερής παράταξης, μέσα στην οποία οι δυνάμεις και τα πρόσωπα που θα συμμετάσχουν, θα διατηρούν την αυτονομία τους. Θα πρέπει να κληθούν να την συνδιαμορφώσουν όλοι όσοι ενδιαφέρονται για τη διαμόρφωση μιας νέας προοδευτικής, κοινωνικής και πολιτικής, πλειοψηφίας: δυνάμεις του προοδευτικού εκσυγχρονισμού, του δημοκρατικού σοσιαλισμού, του ευρωπαϊκού μεταρρυθμισμού, της οικολογικής δράσης και της αντιεθνικιστικής κινητοποίησης.

Έχουν ήδη ξεπεραστεί σε μεγάλο βαθμό οι αντιλήψεις ότι μια τέτοια συμπαράταξη μπορεί να είναι μια «ρετρό» εκδοχή μιας απλής αντιδεξιάς συσπείρωσης με υποβάθμιση του προγραμματικού στοιχείου, στη βάση της ιστορικής μνήμης και των ταυτίσεων του παρελθόντος. Αντιθέτως: είναι η στιγμή για να επανέλθει στο προσκήνιο η ιδέα της Κεντροαριστεράς ως επιθετική απάντηση για να ανανεωθεί η πολιτική ηγεμονία των δυνάμεων του προοδευτικού εκσυγχρονισμού. Για να προωθηθεί, να διευρυνθεί και να εμπλουτιστεί το εκσυγχρονιστικό εγχείρημα. Για ένα νέο πρόγραμμα ταχύτερων, αποτελεσματικότερων και δικαιότερων μεταρρυθμίσεων.

Το ΠΑΣΟΚ, ως η μεγαλύτερη δύναμη του χώρου, πρέπει να ενθαρρύνει εμπράκτως τις διεργασίες που συντελούνται. Να προχωρήσει πέρα από τις διακηρύξεις και να αναλάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες, σηματοδοτώντας με αυτόν τον τρόπο –επίσημα και δημόσια- την αποδοχή της ανάγκης να δοθεί η ερχόμενη εκλογική μάχη με μια νέα, ευρεία συμπαράταξη. Μπορεί σήμερα η προοπτική της Κεντροαριστεράς ως πολυκομματικής συμμαχίας κορυφών να είναι αδύνατη, είναι όμως ρεαλιστική η διαμόρφωση ενός «αστερισμού» δυνάμεων, κινήσεων και προσώπων με κύρος, κοινωνική δράση και πνευματικό έργο, που θα βασίζεται σε μια προγραμματική συμφωνία για τον προοδευτικό εκσυγχρονισμό της χώρας με κοινωνική και οικολογική ευαισθησία.

Η προσπάθεια του ΠΑΣΟΚ για ανανέωση και διεύρυνση των ψηφοδελτίων του μπορεί να είναι χρήσιμη και ωφέλιμη, αλλά δεν αρκεί. Δεν μπορεί να υποκαταστήσει το πολιτικό σχέδιο για την αναγκαία συσπείρωση των δυνάμεων του προοδευτικού εκσυγχρονισμού και για τη διαμόρφωση μιας πλειοψηφικής Κεντροαριστεράς με όσο εύρος είναι δυνατόν στις σημερινές συνθήκες. Ή με άλλα λόγια: η προσπάθεια αυτή του ΠΑΣΟΚ έχει νόημα όχι ως αυτοσκοπός αλλά ως μέσον που εντάσσεται στις κινήσεις για την ευρύτερη δυνατή συμπαράταξη. Μια συμπαράταξη στην οποία θα έχουν σημαίνοντα ρόλο, διακριτή παρουσία και αυτόνομη συμβολή οι δυνάμεις της μεταρρυθμιστικής – εκσυγχρονιστικής Αριστεράς. Αυτή η συσπείρωση πρέπει να είναι ανοιχτή στην παρουσία δυνάμεων του φιλελεύθερου χώρου που θα θελήσουν να δεσμευτούν προγραμματικά σε μια κοινή πορεία.

Αυτή η επιλογή πρέπει αμέσως να πάρει τη μορφή μιας θεσμικής πρωτοβουλίας. Είναι απολύτως εφικτή η δημιουργία μιας «Επιτροπής για την Κεντροαριστερά» από δυνάμεις, κινήσεις και πρόσωπα που ενδιαφέρονται και αγωνιούν για την τύχη του εκσυγχρονιστικού εγχειρήματος και για την προοπτική της Κεντροαριστεράς. Ήδη πολλές σημαντικές προσωπικότητες έχουν καταθέσει την διαθεσιμότητά τους και έχουν εκδηλώσει την επιθυμία της να συμμετάσχουν.

Η υλοποίηση μιας τέτοιας πρωτοβουλίας αποτελεί μία από τις αναγκαίες προϋποθέσεις για νίκη στις ερχόμενες εκλογές. Η πολιτική στάση και η εκλογική συμπεριφορά ενός δύσκολου και απαιτητικού κόσμου θα προσδιοριστεί σε μεγάλο βαθμό από την εξέλιξη αυτής της πρότασης. Αυτό το πολιτικό άνοιγμα στην κοινωνία θα καταδείξει την υπεροχή της πρότασης για τον προοδευτικό εκσυγχρονισμό, τόσο σε σχέση με την αδυναμία της Ν.Δ. να υπάρξει ως σύγχρονο κόμμα της Κεντροδεξιάς, όσο και απέναντι στον λαϊκισμό και στην ανέξοδη «αντικαπιταλιστική» φλυαρία των κομμάτων της ιστορικής Αριστεράς.