Η διεκδίκηση της EXPO για το 2008 επιβάλλει την στοιχειοθέτηση μιας ανοικτής αστικής διαδικασίας για την ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης ως Ευρωπαϊκή πόλη. Επιβάλει την ανανέωση του αναπτυξιακού οράματος της πόλης και την ολοκλήρωση ενός στρατηγικού σχεδίου Βιώσιμης ανάπτυξης.
Προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να συμφωνηθεί το σχέδιο και να ενεργοποιηθεί ένα επιτελικό όργανο μητροπολιτικής εμβέλειας για τον συντονισμό δημόσιου – ιδιωτικού τομέα με στόχο την διαχείριση της μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης.
Η στρατηγική αυτής της ανάπτυξης δεν μπορεί και δεν πρέπει να εγκλωβιστεί στην αποκλειστική διεκδίκηση των 4 – 5 μεγάλων έργων υποδομής. Υπάρχει ποιοτική διαφορά στην έννοια της εκτέλεσης σημαντικών έργων υποδομής και στην διαμόρφωση ενός στρατηγικού σχεδίου ανάπτυξη του Π.Σ.Θ.
Διεκδίκηση και προετοιμασία της EXPO σημαίνει σχεδιασμό και υλοποίηση παρεμβάσεων κλίμακας που θα:
(Αναζωογονήσει την αναπτυξιακή προοπτική της πόλης
(«δέσει» επιμέρους σχέδια και προγράμματα σε ένα συναρθρωμένο σχεδιασμό για ολόκληρο το Π.Σ.Θ.
Έτσι με οργάνωση και σχεδιασμό στην πορεία της διεκδίκησης πρέπει να υλοποιηθεί τώρα ένας ευέλικτος και ανανεωμένος σχεδιασμός στο πολεοδομικό επίπεδο με έμφαση στις αστικές αναπλάσεις και με διασύνδεση για τον μετασχηματισμό ολόκληρης της μητροπολιτικής περιοχής.
Κεντρικά θέματα προς αυτή την κατεύθυνση αποτελούν:
* Η επικαιροποίηση του ρυθμιστικού σχεδίου
* Η εκπόνηση ειδικών προγραμμάτων αστικών αναπλάσεων
* Η υλοποίηση ενός προγράμματος για τα αναγκαία έργα υποδομής
Μετά την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, για την χωροθέτηση της EXPO δυτικά, στην περιοχή της Σίνδου επιβάλλεται η συντονισμένη μελετητική προσέγγιση για ευρείες εκτάσεις του ΠΣΘ που θα παίξουν καθοριστικό ρόλο και στην προς το 2008 αλλά κυρίως για την μετά EXPO εποχή.
α) Νέος σχεδιασμός τόσο για τον πρώτο προβλήτα του ΟΛΘ με στόχο την λειτουργική του ένταξη στον ιστό της πόλης και τον ανασχεδιασμό, μέσω ΟΛΘ όλων των χώρων έως τον 6ο προβλήτα.
β) Σχεδιασμός του παραλιακού μετώπου από τον 6ο προβλήτα διατρέχοντας το γήπεδο Θερμαϊκού, τα παλιά Βυρσοδεψεία έως το στρατόπεδο Κακιούση και ταυτόχρονα σχεδιασμός της περιοχής των Λαχανοκήπων Δήμων Θεσσαλονίκης – Μενεμένης με επιδιωκόμενο αποτέλεσμα τον καθορισμό χρήσεων – λειτουργιών για την εξυπηρέτηση της μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης.
γ) Καθορισμός προτεραιοτήτων και σχεδιασμός της ευρύτερης περιοχής Μενεμένης – Καλοχωρίου σε σχέση με την οριοθέτηση ενός πλαισίου αναφορικά με την λειτουργία – εγκατάσταση των δεξαμενών καυσίμων.
δ) Προώθηση ειδικών μελετών για την ευρύτερη περιοχή Καλοχωρίου του Δήμου Εχεδώρου και για την ανάπλαση της περιοχής του ποταμού Γαλλικού.
ε) Σχεδιασμός και υλοποίηση έργων – παρεμβάσεων για ολόκληρη την δυτική Θεσσαλονίκη, με στόχο την ανάκτηση των αστικών χώρων και την δημιουργία μιας νέας κεντρικότητας δυτικά, μέσω του προγράμματος που αποκαλείται «δυτικό τόξο».
Πρέπει να σημειωθεί πως σε συνέχεια της οριστικής επιλογής του EXPO SITE, της ίδρυσης φορέα διεκδίκησης και Συντονιστικής Επιτροπής διεκδίκησης πρέπει τώρα να προετοιμαστούν σχεδιαστικές προσεγγίσεις και μελέτες για το EXPO SITE, το χωριό EXPO και την ένταξη της γειτνιάζουσας περιοχής στον ενιαίο σχεδιασμό.
Δια όλα τα παραπάνω απαιτείται η εξειδίκευση, η ένταξη τους σε χρηματοδοτικά προγράμματα, η πρόβλεψη ενιαίου συντονιστικού οργάνου για την παρακολούθηση της υλοποίησης αλλά κυρίως απαιτείται η υλοποίηση πολεοδομικών – αρχιτεκτονικών παρεμβάσεων και μέσω διεθνών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών ώστε όλες αυτές οι περιοχές να αποτελέσουν πεδίο έκφρασης των σύγχρονων αρχιτεκτονικών τάσεων και η Θεσσαλονίκη τόπο ανάπτυξης μιας νέας προβληματικής και πρακτικής για την μεταμόρφωση και μετασχηματισμό ολόκληρης της μητροπολιτικής περιοχής που πλέον θα πρέπει να περιλαμβάνει όλες αυτές τις περιοχές που έως τα σήμερα θεωρούνται «γκρίζες ζώνες» του Πολεοδομικού συγκροτήματος.
Θανάσης Κ. Παππάς , Αρχιτέκτων , Αντιπρόεδρος Οργανισμού Ρυθμιστικού Θεσσαλονίκης , Γενικός Γραμματέας Πανελλήνιας Ενωσης Αρχιτεκτόνων