Παρέμβαση - απάντηση στον Α. Ανδριανόπουλο

ΤΑ ΝΕΑ 21/8/2002

 Ελπίζω ότι ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος θα δυσκολευτεί να με κατατάξει σε όσους θεωρούν ότι η Αριστερά είναι και πρέπει να παραμένει στο απυρόβλητο. Ούτε ο ίδιος, όμως, είναι στο απυρόβλητο. Ισχυρίζομαι ότι σφάλλει στον πυρήνα του επιχειρήματός του. Απονευρώνει έτσι ορθές επισημάνσεις του για σκοτεινές πλευρές της Αριστεράς. Θεωρώντας όλο το φεγγάρι σκοτεινό, υπεραπλουστεύει δογματικά. Τα πράγματα στην Αριστερά δεν είναι τόσο απλά όσο τα θεωρούν οι δοξολογούντες ή οι κατήγοροι.

Η Αριστερά έφτιαξε το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ, υπερασπίστηκε την χώρα και τον λαό, γι' αυτό ρίζωσε παρά τα μεγάλα λάθη που διέπραξε κυρίως με την παγίδευσή της στον εμφύλιο. Μετά τον εμφύλιο, σε συνθήκες παγκόσμιου διπολισμού και κάτω από απηνείς διώξεις της Δεξιάς, η ηγεσία αλλά και η βάση της Αριστεράς, προσκολλήθηκαν στον ένα πόλο. Αυτές τις διώξεις, τις αποδοκιμάζει προς τιμήν του ο Α. Ανδριανόπουλος, δεν τις συνυπολογίζει όμως στην διαμόρφωση της ιδεολογίας και της πρακτικής της Αριστεράς. Οι Ιταλοί Κομμουνιστές διαμόρφωσαν μια αυτονομία σκέψης και δράσης γιατί είχαν απέναντί τους μια Χριστιανοδημοκρατία που είχε εκτός συνταγματικού τόξου τους φασίστες. Η μετεμφυλιακή Δεξιά αντιθέτως ενθυλάκωσε τους συνεργάτες των κατακτητών και καταδίωξε τους Αριστερούς. Προφανώς η εξόριστη ηγεσία του ΚΚΕ έχει το αυτοτελές μερίδιο ευθύνης που της αναλογεί.

Όμως μέσα στην Ελλάδα τις δεκαετίες του '50 και του '60 η Αριστερά και οι Αριστεροί συνέβαλαν στην αναπτυξιακή και δημοκρατική πορεία του τόπου. Ο Μπάτσης εκτελέστηκε, το βιβλίο του όμως «Η βαριά βιομηχανία στην Ελλάδα» απάντησε στην αντιαναπτυξιακή θεωρία περί ψωροκώσταινας. Η Αριστερά και όχι η Δεξιά υπερασπίστηκε - σε προφανή αναντιστοιχία με τη σιωπή της στα διαδραματιζόμενα στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού - την ελευθερία του λόγου, του Τύπου και του συνδικαλίζεσθαι. Η Δεξιά απαγόρευσε τους αριστοφανικούς Όρνιθες σε σκηνοθεσία Κουν, η Αριστερά επικρότησε. Η «Η Επιθεώρηση Τέχνης» έδωσε γιγαντιαία ώθηση στα πολιτιστικά πράγματα της χώρας, γνώρισε στο πλατύ κοινό διανοούμενους του ευρύτερου αστικού χώρου, αμφισβήτησε τον κορσέ του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Δεν είναι τυχαίο ότι στη συντακτική επιτροπή της γεννήθηκε η πρώτη οργανωμένη αμφισβήτηση της κομματικής ορθοδοξίας. Ήταν ένα γνήσιο τέκνο της Αριστεράς, που υπερέβη τα όριά της. Τέλος, οι Λαμπράκηδες έφεραν τις βιβλιοθήκες στα ξεχασμένα χωριά της ελληνικής υπαίθρου.

Μετά τη δικτατορία η κυριαρχία του ΚΚΕ εμπόδισε σημαντικές δυνάμεις της Αριστεράς να ανταποκριθούν στις επερχόμενες μεγάλες αλλαγές. Το ΠΑΣΟΚ, με δυναμισμό και τεράστιες αντιφάσεις, διεύρυνε το χώρο της Αριστεράς. Το ΚΚΕ Εσωτερικού, παρά το μικρό του μέγεθος, μπόλιασε την ελληνική κοινωνία με σύγχρονες αντιλήψεις για την ανάπτυξη μέσα στα πλαίσια της τότε ΕΟΚ, για την πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, για το ύφος και το ήθος μιας δημοκρατικής εξουσίας.

Υπάρχουν στα άρθρα του Ανδρέα Ανδριανόπουλου σημεία που πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο ενός νηφάλιου διαλόγου. Δεν υπάρχει τίποτε ιερό και υπεράνω κριτικής. Όμως και ο ίδιος οφείλει να αντιληφθεί ότι η Αριστερά υπάρχει και πέραν του μύθου.

Το άρθρο στα ΝΕΑ