Στ.Λ.Οινιάδη
Επαναλαμβάνω, στα βασικά του σημεία, ένα άρθρο γραμμένο το 97. Το ερέθισμα μου το εδωσε κάποιος φίλος και σύντροφος από παληά - κυβερνητικό στέλεχος- ψιλοκουβεντιάζοντας γιά τα προβλήματα της ανάπτυξης.
Και σκέφθηκα να συνεχίσω τη συζήτηση από μικρά αλλά υπαρκτά προβλήματα όχι προς τιμή του παληού οικολογικού συνθήματος « το μικρό είναι ωραίο», αλλά γιατί τα συμφέροντα που μπαίνουν στο παιχνίδι δεν είναι αμετακίνητων οικονομικών και κοινονικών διαστάσεων.
Δύο είναι οι βασικές μεθοδολογίες παρασκευής του ροφήματος του καφέ: εκείνη του εσπρέσο και εκείνη του αραβικού -ελληνικού- τούρκικου (συγγνώμη από τους τουρκοφάγους αλλά ο καφές δεν είναι μόνο ελληνικός). Όλοι σχεδόν οι άλλοι τρόποι (εξαιρούνται τα χημικά παρασκευάσματα), είναι παραφθαρμένες εκδοχές των δύο παραπάνω μεθοδολογιών.
Η τεχνολογία παρασκευής του ελληνικού καφέ (απο εδώ και εμπρός θα χρησιμοποιώ γιά ευκολία αυτή την ονομασία) ελάχιστα εξελίχθηκε. Πέρασε από το μπρίκι και τη χόβολη, στο μπρίκι και τη φλόγα του αερίου πόλης ή υγραερίου ή φυσικού αερίου ή στο μπρίκι και την άμμο που θερμαίνεται με καύση υγραερίου ή αερίου φυσικού ή πόλης.
Αντίθετα η τεχνολογία παρασκευής του εσπρέσου εξελίχθηκε, τον αίωνα που πέρασε, πάρα πολύ. Πέρασε από την απλή «ναπολετάνικη μηχανή» (τύπου λέβητα) και την Μόκα (πιο εξελιγμένος τύπος) στις σημερινές σύνθετες μηχανές που είναι συνδυασμός ηλεκτρομηχανολογικών τεχνολογιών που κοσμούν πιά κάθε ελληνικόν καφενείον ή καφετέρια κλπ.
Η επαγγελματική μηχανή του εσπρέσο είναι κατασκευασμένη γιά να παρασκευάζει τον καφέ εσπρέσο, καθώς και να καλύπτει και άλλες ανάγκες, σε υπέρθερμο νερό ενός μπαρ κλπ. Γι’ αυτό συνήθως, στην αριστερή της πλευρά, φέρει ακροφύσιον από το οποίον είναι δυνατόν να εξαχθεί ατμός. Ο ατμός αυτός μπορεί να χρησιμοποιηθεί γιά το ζέσταμα γάλακτος ή ζεστού νερού γιά την παρασκευή τσαϊού. Σε καμμιά όμως περίπτωση ο ατμός αυτός, με τον τόν τρόπο και τον χρόνο και την ποσότητα που εξέρχεται, δεν είναι δυνατόν να προκαλέσει τον βρασμό του νερού που χρησιμοποιείται γιά την παρασκευή του ελληνικού καφέ. Παρ΄όλα αυτά ο ατμός αυτός, που εξέρχεται από το ακροφύσιο της μηχανής εσπρέσο, χρησιμοποιείται από την τεράστια πλειοψηφεία των ιδιοκτητών καφενείων κλπ γιά την παρασκευή του ελληνικού καφέ.
Αυτό σημαίνει ότι το προϊόν που προσφέρεται είναι νοθευμένο, μιά και δεν είναι αποτέλεσμα βρασμού του διαλύματος που περιέχει νερό, καφέ και ζάχαρη. Πρόκειται, όπως γίνεται κατανοητό, γιά μιά κομπιναδόρικη χρήση μιάς τεχνολογίας, άσχετης με την μεθοδολογία παρασκευής του ελληνικού καφέ, με στόχο την επιδίωξη του μεγίστου κέρδους.
Αυτό γίνεταιβέβαια, γιατί αυτή η νοθευμένη διαδικασία παρασκευής εξασφαλίζει μείωση χρόνου.
Δεν τρέφει κανείς την αυταπάτη το Υπερυπουργείο Ανάπτυξης να προκυρήξει διεθνή διαγωνισμό γιά την κατασκευή μηχανήματος τελευταίας τεχνολογίας γιά την παρασκευή του ελληνικού καφέ.
Όμως θα περίμενε κανείς από το Υπουργείο - που θέλει όχι μόνο να είναι αλλά και να φαίνεται- σαν κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης της χώρας, τη διατύπωση και την εφαρμογή ενός απλού κανόνα τυποποίησης του προϊόντος «ελληνικός καφές» (από την βιομηχανική παραγωγή του μέχρι την προσφορά του γιά κατανάλωση), ώστε να διαφυλάσσεται ο καταναλωτής του βαρυγλυκού ή του γλυκυβραστού από την νοθεία του προϊόντος.
Φαίνεται ότι, ακόμα, η πολιτική του βούληση δεν είναι σε θέση να αντισταθεί στις πιέσεις πολιτικής συναλλαγής της συντεχνίας των εισαγωγέων μηχανών εσπρέσο.
Μιά αντίθετη συμπεριφορά θα είχε μεγάλη σημασία γιά πολλούς και διαφόρους λόγους:
α. όχι τόσο βέβαια και μόνον γιατί η τυποποίηση και η καλυτέρευση του προσφερόμενου προϊόντος θά ενίσχυε την ανταγωνιστηκότητα , στον ελλαδικό και βαλκανικό χώρο, του ελληνικού καφέ.
β. όχι τόσο, βέβαια, και μόνο γιατί θα αυξανόνταν οι θέσεις απασχόλησης στο συνολικό κύκλωμα παραγωγής και κατανάλωσης του ελληνικού καφέ.
γ. όχι τόσο γιατί θα είταν μιά παραπάνω χειροπιαστή ένδειξη, πέρα από το διάλογο που είναι αναγκαία αλλα όχι ικανή από μόνος του συνθήκη, ότι πράγματι κινούμαστε στην κατεύθυνση διαμόρφωσης ενός καινούργιου πλέγματος κοινωνικών παραγωγικών δυνάμεων απαλλαγμένου από συντεχνιακές συναλλαγές, του μόνου ικανού να διαμορφώση και να στηρίξει μιά καινουργια πολιτική συμμαχία της αριστεράς/ κεντροαριστεράς ή όπως αλλοιώς θέλει κανείς να την ονομάσει.
δ. όσο γιατί ξεκινόντας και από τα μικρά θα μεταδιδόνταν ένα πειστικικό μήνυμα ότι διαμορφώνεται μιά πολιτική βούληση διαθέσιμη να καταπολεμήσει τις διάχυτες καταστάσεις νοθείας.
δ. και, το σπουδαιότερο, γιατί θα μετέδιδε στον πολίτη όχι μόνο παραγωγό αλλά και καταναλωτή, όχι μόνο φορολογούμενο αλλά και φορέα δικαιωμάτων ότι αυτή η πολιτική βούληση τείνει να δημιουργήσει μιά δομή κράτους δικαίου.