1. Η πολιτική συγκυρία. Το κόμμα Αβραμόπουλου. Η συγκρότηση του Φόρουμ της σύγχρονης Αριστεράς και της Οικολογίας
Αφετηριακή τοποθέτηση της ΑΕΚΑ ήταν μια διπλή διαπίστωση. Πρώτον ότι στην εντός ΟΝΕ εποχή η Ελλάδα μπορεί να αλλάξει πιο γρήγορα, πιο βαθιά και πιο δίκαια. Δεύτερον ότι για να συμβεί αυτό πρέπει να υπάρξει το αντίστοιχο πολιτικό υποκείμενο, η ευρεία παράταξη της Κεντροαριστεράς ή της πληθυντικής Αριστεράς.
Στη συνεδρίαση της Συντονιστικής Επιτροπής της ΑΕΚΑ στις 14/10/2000, εκπέμψαμε «σήμα κινδύνου» καθώς διαπιστώναμε ότι το μεταρρυθμιστικό εγχείρημα που άρχισε το 1996 με την άνοδο και τη στήριξη του Κ. Σημίτη από μια ευρύτατη κοινωνική συμπαράταξη σήμερα βρίσκεται σε ιδιαίτερα κρίσιμο σημείο, παρουσιάζει σημάδια κόπωσης και κάμψης. Η λύση, σημειώναμε, δεν βρίσκεται στην εγκατάλειψή του αλλά στην αποφασιστική προώθησή του, σε ένα νέο ξεκίνημα. Απαιτείται, προσθέταμε, αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού και μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου που το διέπει.
Θεωρούμε ότι οι εξελίξεις επιβεβαίωσαν αυτές τις εκτιμήσεις. Η αναδιάταξη του πολιτικού χάρτη από το κέντρο ως τα δεξιά του πολιτικού φάσματος ξεκίνησε με την αναγγελία του κόμματος Αβραμόπουλου. Η εκτίμησή μας ότι τελικά το κόμμα Αβραμόπουλου θα κινηθεί στο χώρο της Κεντροδεξιάς, δεν ταυτίζεται με τις δηλώσεις στελεχών του ΠΑΣΟΚ που υποβάθμιζαν το θέμα σε «οικογενειακή υπόθεση» της ΝΔ και της Κεντροδεξιάς. Ανεξαρτήτως του ηθελημένα ασαφούς πολιτικού στίγματος του νέου κόμματος και της τελικής καταγραφής του που θα υπολείπεται των σφυγμομετρήσεων, το βέβαιο είναι ότι το εγχείρημα Αβραμόπουλου θα οδηγήσει στην ανασύνθεση και πιθανή διεύρυνση του χώρου της Κεντροδεξιάς. Η φυσιολογική και αναμενόμενη σε αυτή τη φάση αντιπαράθεση ανάμεσα στη ΝΔ και τον κ. Αβραμόπουλο δεν αποκλείει ψυχραιμότερες σκέψεις που ήδη γίνονται από παράγοντες της Κεντροδεξιάς και προσανατολίζονται στη συγκρότηση μιας πολυκομματικής παράταξης στο χώρο αυτό. Σε κάθε περίπτωση η ποικιλία επιλογών που θα έχει πλέον ο πολίτης στο χώρο από το Κέντρο ως τα Δεξιά διευκολύνει τη διεύρυνση των συνολικών ορίων της Κεντροδεξιάς.
Αν ο χώρος της Κεντροαριστεράς και ιδιαίτερα το κυβερνητικό κόμμα με την κεντρική θέση που κατέχει στη διάταξη των πολιτικών δυνάμεων παρακολουθήσουν απαθείς τις εξελίξεις, εφησυχάζοντας, οχυρωμένοι πίσω από τα πλεονεκτήματα που ο εκλογικός νόμος παρέχει στο πρώτο κόμμα και την προσδοκία αντιστροφής του κλίματος αποκλειστικά από τη βελτίωση του κυβερνητικού έργου, τότε οι πιθανότητες επιτυχίας της Κεντροδεξιάς θα αυξηθούν.
Η ΑΕΚΑ πιστεύει ότι η στρατηγική πρόταση για τον πλουραλιστικό πόλο του προοδευτικού εκσυγχρονισμού, για τη συγκρότηση της παράταξης της Κεντροαριστεράς ή της πληθυντικής Αριστεράς είναι αναγκαία λύση για την επιβίωση και την πρόοδο του εκσυγχρονιστικού εγχειρήματος. Η αντιστοίχιση του πολιτικού υποκειμένου με το εύρος του εκσυγχρονιστικού εγχειρήματος αποτελεί προϋπόθεση για το νέο ξεκίνημα και το ξεπέρασμα των πασιφανών προβλημάτων που έχουν οδηγήσει σε επικίνδυνη οπισθοχώρηση την κοινωνική δυναμική που στήριξε τον Κ. Σημίτη και το εκσυγχρονιστικό εγχείρημα. Αν η πολλάκις εξαγγελθείσα Κεντροαριστερά δεν αποκτήσει υπόσταση, τότε η άλλη πλευρά θα καλύψει το κενό.
Μέχρι στιγμής το κυβερνητικό κόμμα κάτω από το βάρος και των ποικίλων εσωκομματικών προβλημάτων του παρουσιάζει επικίνδυνη καθυστέρηση στην προώθηση της στρατηγικής επιλογής της Κεντροαριστεράς. Δεν έχει ένα συγκεκριμένο σχέδιο για την οργανωμένη ανασύνθεση του πολιτικού σκηνικού με την ηγεμονία της Κεντροαριστεράς και φυσιολογικά όλες σχεδόν οι πρωτοβουλίες προέρχονται από τον άλλο χώρο.
Ελπιδοφόρο και ενθαρρυντικό στοιχείο είναι η ολοκλήρωση εντός των προσεχών ημερών των διεργασιών για τη συγκρότηση του Φόρουμ της Σύγχρονης Αριστεράς και της Οικολογίας. Η συγκέντρωση δηλαδή των διάσπαρτων και διάχυτων δυνάμεων της Ανανεωτικής-Δημοκρατικής Αριστεράς και της Οικολογίας οι οποίες έχουν επιλέξει την κριτική συμπόρευση με το εκσυγχρονιστικό εγχείρημα, έχουν συνείδηση των προβλημάτων που έχουν προκύψει στην πορεία του και θέλουν να συμβάλουν με τη δική τους παρουσία και το δικό τους αξιακό φορτίο σε ένα νέο ξεκίνημα στην υπόθεση του προοδευτικού εκσυγχρονισμού και του δημοκρατικού σοσιαλισμού στη χώρα μας.
Η συγκρότηση του Φόρουμ από πολιτικές κινήσεις, κινήσεις πολιτών και ανένταχτους ενεργούς πολίτες του ευρύτερου φάσματος της εκσυγχρονιστικής Αριστεράς, της οικολογικής δράσης και της αντιεθνικιστικής κινητοποίησης θα δώσει ένα τέλος στον κατακερματισμό αυτού του χώρου, θα διαμορφώσει μια «κρίσιμη μάζα» απαραίτητη για την υλοποίηση ενός τόσο φιλόδοξου στόχου όπως η διαμόρφωση της παράταξης της Κεντροαριστεράς.
Ταυτοχρόνως, η ύπαρξη του Φόρουμ αντικειμενικά θα λειτουργεί προς δύο κατευθύνσεις:
- προς το χώρο του ΠΑΣΟΚ, υπενθυμίζοντας συνεχώς την ανάγκη για επιτάχυνση και εμβάθυνση του εκσυγχρονιστικού εγχειρήματος, μετεξέλιξη του ΠΑΣΟΚ σε ένα σύγχρονο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, συγκρότηση της ευρείας πολυφωνικής παράταξης της Κεντροαριστεράς.
- προς τις δυνάμεις της παραδοσιακής Αριστεράς, με τη δημιουργία ενός χώρου υποδοχής εκείνων των αριστερών πολιτών που αδυνατούν πλέον να παρακολουθήσουν τις αναχρονιστικές θέσεις του ΚΚΕ και την επίμονη προσπάθεια του ΣΥΝ να μετατοπιστεί προς αυτές. Η συστηματική, βήμα το βήμα προσπάθεια διαμόρφωσης πόλου ΣΥΝ, ΔΗΚΚΙ, ΑΚΟΑ, πρόσφατα διαγραμμένων από το ΚΚΕ με παράλληλη επιδίωξη τη συμμετοχή και του ΚΚΕ, είναι απωθητική για τον κόσμο της Ανανεωτικής-Μεταρρυθμιστικής Αριστεράς. Το πολιτικο-ιδεολογικό στίγμα αυτής της συσπείρωσης αποτυπώνεται με σαφήνεια στο κείμενο των τριών Ευρωβουλευτών, Αλαβάνου, Θεωνά, Μπακόπουλου, όπου υψώνονται «σινικά τείχη» απέναντι σε όλες σχεδόν τις δυνάμεις του Δημοκρατικού Σοσιαλισμού: της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας, της Πράσινης Αριστεράς και των κυβερνήσεων συνεργασίας των αριστερών δυνάμεων στην Ευρώπη. Πρόκειται για εξελίξεις που επιβεβαιώνουν στο ακέραιο την απόφασή μας να αποσυνδέσουμε την πορεία μας από την προοπτική δημαγωγικής και νεοκομμουνιστικής μετάλλαξης που η ηγεσία του Συνασπισμού έχει δρομολογήσει από τις ευρωεκλογές του 1999. Διαλύουν δε κάθε ψευδαίσθηση ότι είναι πλέον εφικτή μια εκ των έσω αλλαγή σ’ αυτή την καθορισμένη πορεία πλεύσης.
Με αυτά τα δεδομένα η υπόθεση του υπό συγκρότηση Φόρουμ είναι ένα στοίχημα με το μέλλον. Η ΑΕΚΑ θα εργαστεί με όλες της τις δυνάμεις ώστε το Φόρουμ να αποκτήσει υπόσταση σε όλη την Ελλάδα. Απευθύνει ανοιχτή πρόσκληση σε όλους και όλες που θέλουν να ενεργοποιηθούν στην υπόθεση του προοδευτικού εκσυγχρονισμού της χώρας και στη διαδικασία ανασύνθεσης των δυνάμεων που τον προωθούν.
2. Απεμπλουτισμένο ουράνιο, ευθύνες και εγχώρια υποκρισία
Το θέμα που προέκυψε γύρω από τα αποτελέσματα της χρήσης βλημάτων από απεμπλουτισμένο ουράνιο στη Γιουγκοσλαβία, συνέβαλε σε μια απολύτως δικαιολογημένη ευαισθησία της κοινής γνώμης για την επιβάρυνση του περιβάλλοντος και για πιθανές συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία, αντιμετωπίστηκε όμως σε αρκετές περιπτώσεις με μεγάλη δόση λαϊκισμού και ανευθυνότητας.
Η κυβέρνηση την πρώτη περίοδο αντιμετώπισε αντιφατικά και με αμηχανία το πρόβλημα. Οφείλει να λάβει όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα ώστε να χυθεί άπλετο φως και να βοηθήσει αποτελεσματικά, υλικά και ηθικά, την έρευνα των αρμοδίων επιστημονικών φορέων. Η διεπιστημονική συνεργασία σε μια ανεξάρτητη επιτροπή αποτελεί απόλυτη αναγκαιότητα.
Το ΝΑΤΟ έχει σοβαρότατες ευθύνες για το «φιλτράρισμα» της ενημέρωσης όσον αφορά την έκταση των κινδύνων από τη χρήση τέτοιου τύπου βλημάτων. Έχει υποχρέωση να δώσει στη δημοσιότητα κάθε διαθέσιμο στοιχείο.
Για τη διερεύνηση των μακροπρόθεσμων συνεπειών στο χώρο της πρώην Γιουγκοσλαβίας πρέπει να προωθηθεί η ευρύτερη δυνατή ευρωπαϊκή και διεθνής συνεργασία (μεταξύ χωρών και οργανισμών όπως Ε.Ε., ΝΑΤΟ, Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας κα) καθώς απαιτούνται σημαντικοί πόροι, υψηλή τεχνογνωσία και αξιόπιστος έλεγχος των δεδομένων.
Ενώνουμε τη φωνή μας με όσους ζητούν την απαγόρευση της χρήσης κάθε είδους όπλων (βλημάτων, ναρκών κλπ) από απεμπλουτισμένο ουράνιο.
Διατυπώνουμε τη διαφωνία μας με τη θέση για αποχώρηση της ειρηνευτικής δύναμης από το Κόσσοβο και τη Βοσνία, πριν προκύψουν αποτελέσματα ερευνών που επιβάλλουν μια τέτοια συνεργασία. Η παρουσία της ειρηνευτικής δύναμης αποτελεί παράγοντα σταθερότητας και διατήρησης της ειρήνης, ενώ η αποχώρησή της θα έβλαπτε τα συμφέροντα όλων των χωρών της περιοχής, ιδιαίτερα μάλιστα των Σέρβων και των Αλβανών Κοσσοβάρων. Για τη χώρα μας είναι ακόμα πιο αναγκαία η συμμετοχή της σε όλες τις διεθνείς δραστηριότητες στα Βαλκάνια, πόσο μάλλον που η ειρηνευτική δύναμη βρίσκεται εκεί με απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και με σκοπό την εφαρμογή της απόφασης του ΟΗΕ για το Κόσσοβο που προβλέπει ευρεία αυτονομία εντός των διεθνών συνόρων της Γιουγκοσλαβίας.
Σταθερή θέση μας είναι ότι οι ωμότητες του καθεστώτος Μιλόσεβιτς σε βάρος των Αλβανών Κοσσοβάρων δεν έπρεπε να αντιμετωπιστούν με τη βαρβαρότητα των Νατοϊκών βομβαρδισμών, οι οποίοι ήταν εντελώς απαράδεκτοι και καταδικαστέοι. Προκαλεί έκπληξη η επιλεκτική στάση ορισμένων κύκλων που τώρα διεκτραγωδούν τις συνέπειες σε βάρος των κατοίκων του Κοσσυφοπεδίου, ενώ σιωπούσαν όταν οι ίδιοι πληθυσμοί υφίσταντο τις εθνικές εκκαθαρίσεις εκ μέρους του τότε καθεστώτος της Σερβίας.
Προφανώς αντιφατική είναι εξάλλου η στάση όσων σήμερα επικρίνουν ορθώς τις ελληνικές αρχές για χρήση τέτοιου είδους βλημάτων και παράλληλα εναντιώνονται στην εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και ζητούν συνέχιση βήμα προς βήμα του εξοπλιστικού ανταγωνισμού με την Τουρκία.
3. ΑΕΚΑ: απολογισμός και προγραμματισμός
· Στο διάστημα που μεσολάβησε από την προηγούμενη συνεδρίαση της Συντονιστικής Επιτροπής, η ΑΕΚΑ ανέπτυξε πολύπλευρη και γόνιμη δράση.
1. Πραγματοποιήσαμε παρεμβάσεις σε θέματα συγκυρίας:
- με εκδηλώσεις (για τις εξελίξεις στη Γιουγκοσλαβία με τον Λ. Χατζηπροδρομίδη, εκδήλωση ΑΕΚΑ σε συνδιοργάνωση με την Πρωτοβουλία και το Δίκτυο για τις εργασιακές σχέσεις με τον Υπουργό Εργασίας, για το νέο νομικό πλαίσιο για τους μετανάστες)
- με ανακοινώσεις, συνεντεύξεις και δελτία τύπου ( κατά χρονολογική σειρά: για τις εκλογές στη Χειμάρρα, την όξυνση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, τον Αλβανό μαθητή σημαιοφόρο, για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στο Αιγαίο, για την πορεία του κυβερνητικού έργου και του εκσυγχρονισμού, για τα νομοσχέδια περί ξένων μεταναστών και περί εργασιακών σχέσεων, για την αναθεώρηση του άρθρου 24 του Συντάγματος, για το κείμενο εταιρικών σχέσεων ΕΕ – Τουρκίας, για τη σύνοδο κορυφής της Νίκαιας, για την εξαγγελία του κόμματος Αβραμόπουλου, για την επέμβαση της αστυνομίας στις τουρκικές φυλακές, για τον Προϋπολογισμό του 2001, για την κεντροαριστερά, για το απεμπλουτισμένο ουράνιο)
- Στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, πραγματοποιήσαμε διμερείς συναντήσεις με το κόμμα των Ενωμένων Δημοκρατών της Κύπρου (18/10 με τον πρώην Πρόεδρο Γ. Βασιλείου και 13/11 με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Μιχ. Παπαπέτρου) καθώς και επαφές με άλλους παράγοντες της πολιτικής ζωής της Κύπρου, των οποίων προϊόν ήταν και η από κάθε άποψη επιτυχής εκδήλωσή μας στο Ζάππειο με θέμα «Κυπριακό: ώρα τολμηρών αποφάσεων».
2. Ξεκινήσαμε με τη διάλεξη του Θ. Λίποβατς στα γραφεία μας, με θέμα «Ψυχανάλυση και πολιτική» μια σειρά προγραμματισμένων συζητήσεων πάνω σε θεωρητικά θέματα.
3. Τέθηκε σε λειτουργία το ολοκληρωμένο site της ΑΕΚΑ στο Internet, που ενημερώνεται συστηματικά, ενημερώνει τους σ. που έχουν πρόσβαση στο δίκτυο για τις εκδηλώσεις και τις παρεμβάσεις μας, και προσφέρει τη δυνατότητα διαλόγου η οποία χρειάζεται να αξιοποιηθεί.
4. Διοργανώσαμε γιορτή για την κοπή της πίττας.
Οι δημόσιες εκδηλώσεις μας συνολικά έχουν συγκεντρώσει ενδιαφέρον και καλή προσέλευση ευρύτερου και εναλασσόμενου κοινού, μέρος του οποίου και εκ περιτροπής αποτελούν οι σ. και σ/σες της ΑΕΚΑ.
5. Για τα οργανωτικά, πραγματοποιήθηκε περιοδεία με εκδηλώσεις και συνεντεύξεις Τύπου του σ. Ν. Μπίστη σε Ηράκλειο, Ρέθυμνο και Χανιά, καθώς και σύσκεψη των μελών της ΑΕΚΑ στην Αθήνα.
6. Για τα οικονομικά έγινε ιδιαίτερη προσπάθεια με το σύνολο των μελών και φίλων της ΑΕΚΑ, ώστε να καθιερώσουν την καταβολή συνδρομής, σταθερά και σε μηνιαία βάση για την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων και της δράσης μας. Η προσπάθεια αυτή είχε μερική μόνο επιτυχία και πρέπει να συνεχιστεί με τη συμβολή όλων.
· Στο επόμενο χρονικό διάστημα, οι ενέργειες που αφορούν στο στήσιμο του Φόρουμ πανελλαδικά θα απορροφήσουν όπως είναι επόμενο μέρος της δράσης της ΑΕΚΑ.
Παράλληλα θα συνεχίσουμε τις εκδηλώσεις και τις παρεμβάσεις της Κίνησής μας.
Ομιλητές στις εκδηλώσεις που έχουμε προγραμματίσει και θα πραγματοποιηθούν κατά τακτά χρονικά διαστήματα στα γραφεία μας είναι οι: Μ. Παπακωνσταντίνου, Ηρ. Μήλλας, Αλ. Ηρακλείδης, Ελ. Καζαλόττι. Σε αυτούς προστίθεται ο Αιμ. Ζαχαρέας για την παρουσίαση του νέου του βιβλίου.
Ακόμα, για τις 22 Φεβρουαρίου, ημέρα Πέμπτη, έχουμε προγραμματίσει γλέντι στη μουσική σκηνή «13 φεγγάρια» (Αγ. Μελετίου 61 και Πατησίων, Στοά Μπρόντγουεη, Πλ. Αμερικής) με την Κατερίνα Κούκα. Η πρόσκληση πρέπει να διακινηθεί από όλους μας, για την επιτυχία και την οικονομική αποδοτικότητα της βραδιάς.