Η εξάρθρωση της 17 Νοέμβρη, οριστική νίκη της Δημοκρατίας

Οι ιστορικές ημέρες που ζούμε μπορούν να χαρακτηρισθούν ως το συμβολικό τέλος της μεταπολίτευσης, αφού η συγκεκριμένη τρομοκρατία είναι απομεινάρι εκείνης της περιόδου. Όμως, το οριστικό τέλος, που πιθανό να μην αργεί, θα επέλθει όταν λυθεί και το Κυπριακό, άλλο ένα «υπόλειμμα» εκείνης της φάσης.

Εξ αιτίας και αυτού είναι καλύτερο να κάνουμε λόγο για την επώδυνη ενηλικίωση της ελληνικής Δημοκρατίας.

Ο χαρακτηρισμός επώδυνη αφορά τις ανθρώπινες ζωές που κόστισε η τρομοκρατία, την αδυναμία που σηματοδοτούσε η καθυστέρηση στην εξάρθρωσή της, τη μείωση του διεθνούς κύρους της χώρας, την οξύτητα της σχετικής εσωτερικής πολιτικής αντιπαράθεσης αλλά και τη μακρόχρονη πορεία προς την ενηλικίωση.

Θα ήταν λάθος να αποκρύψουμε ότι στην παρατεταμένη εφηβεία της ελληνικής πολιτείας στη διάρκεια του 20ού αιώνα, η κουλτούρα της βίας κάθε άλλο παρά άγνωστη ήταν. Είτε αποτελούσε τη «βία της επιβολής» από μέρους αντιδραστικών ή/και δεξιών δυνάμεων είτε τη «βία της αλλαγής ή/και της επανάστασης», η οποία στόχευε αντιπάλους, αλλά και «εσωτερικούς εχθρούς» - και γι' αυτό αποτελεί τραγική ειρωνεία η σημερινή δαιμονοποίηση των πλειστάκις κατατρεγμένων τροτσκιστών.

Το κυρίαρχο φαινόμενο, βέβαια, ήταν η «βία της επιβολής», αφού η «βία της επανάστασης», με την εξαίρεση της εμφυλιακής περιόδου, έμενε κυρίως σε επίπεδο διακηρύξεων και έμοιαζε να φθίνει.

Το τελευταίο «επεισόδιο» του «κυρίαρχου φαινομένου» ήταν η απριλιανή δικτατορία, η οποία, όμως, οδήγησε σε ριζικές ανακατατάξεις και αναθεωρήσεις σε όλο το πολιτικό φάσμα, με αποτέλεσμα μετά την πτώση της να υπάρξει «τομή» και να οικοδομηθεί η καλύτερη και σταθερότερη δημοκρατία που γνώρισε ο τόπος.

Οι αλλαγές αυτές είχαν αρχίσει να εμφανίζονται και στη διάρκεια της χούντας όταν αντέδρασαν και μετριοπαθείς συντηρητικές δυνάμεις. Όταν η πλειοψηφία των αντιδικτατορικών δυνάμεων προέβαλε ως πρώτη προτεραιότητα την ανάπτυξη μαζικών αγώνων και της πιο πλατιάς ενότητας. Όταν οι αντιδικτατορικές κινήσεις που προέτασσαν τις «δυναμικές ενέργειες» τις εννοούσαν ως εκρήξεις βομβών - υπόμνηση αντίστασης, χωρίς ανθρώπινα θύματα. Μοναδική εξαίρεση η απόπειρα τυραννοκτονίας - νομιμοποιημένη πανάρχαια - από τον αξέχαστο Αλ. Παναγούλη.

Παρενθετικά ν' αναφέρουμε ότι ακριβώς γι' αυτό είναι ατελέσφορη η προσπάθεια ορισμένων κυκλοφορούντων ακροδεξιών βαμπίρ να συνδέσουν την τρομοκρατική οργάνωση 17 Νοέμβρη με την Αριστερά και το αντιδικτατορικό κίνημα. Αλλά είναι ακατανόητη η συνεχής, σπασμωδική και αμυντική επίκληση αυτού του κινδύνου από τμήματα της Αριστεράς. Ενώ είναι και ανόητη η συνοδεία αυτής της κινδυνολογίας από μερικούς «καφενόβιους εκ Παρισίων», «συνταξιούχους αριστεριστές» κ.ο.κ. με δηλώσεις που παρουσιάζουν ούτε λίγο ούτε πολύ τον κ. Γιωτόπουλο σαν έναν «συνηθισμένο» αντιστασιακό που απλώς παραστράτησε στη μεταπολίτευση, ενώ, αντίθετα, όσα τότε υποστήριζε προδιέθεταν για τη συνέχεια.

Ας επανέλθουμε, όμως, στα προηγούμενα. Η «δημοκρατική τομή» της μεταπολίτευσης, στην οποία αναφερθήκαμε, ενταφίαζε την «κουλτούρα της βίας» που είχε κυριαρχήσει στο παρελθόν. Η δυναμική της, όμως, δεν έγινε γρήγορα αποδεκτή από συντηρητικές δυνάμεις που νοσταλγούσαν το παρελθόν αλλά και κατανοητή από εκείνες τις δυνάμεις της Αριστεράς και Κεντροαριστεράς που έκαναν λόγο για «αλλαγή νατοϊκής φρουράς» ή για «τι μπρόκολα τι λάχανα».

Αυτή η έλλειψη αποδοχής ή/και κατανόησης ήταν που συνεισέφερε σ' ένα κάποιο κλίμα ανοχής στις τρομοκρατικές ενέργειες που, παρά τη γενικότερη εγκατάλειψη της κουλτούρας της βίας, έκαναν την εμφάνισή τους.

Αργότερα, όταν ελαττώνεται κατά πολύ η ανοχή, σημειώνεται η εθνικιστική στροφή της 17 Νοέμβρη, με αποτέλεσμα να συνεχίζει να κρατά επαφή με τμήματα της κοινής γνώμης που αρδεύονται από ιδεολογήματα του «φαιοκόκκινου μετώπου» που τείνει να συγκροτηθεί στην ελληνική κοινωνία.

Εν τέλει, η εξάρθρωση της 17 Νοέμβρη, με τον τρόπο μάλιστα που γίνεται, σηματοδοτεί την οριστική νίκη της Δημοκρατίας επί της κουλτούρας της βίας και των υπολειμμάτων της, καθώς και την ωρίμανση όλων των θεσμών της, μεταξύ των οποίων και οι αρχές ασφαλείας. Και επειδή δικαιώνει διαχρονικά τις δημοκρατικές, μετριοπαθείς, μεταρρυθμιστικές δυνάμεις όλων των χώρων, είναι φυσιολογικό να εξαρθρωθούν και τα ιδεολογήματα με τα οποία «έντυνε» τη δολοφονική της δράση. Έτσι, η ενηλικίωση θα αφορά και τις πολιτικές ιδέες.